Türkiye Yüzyılı Kapsamında Enerji ve Maden Alanlarında Teknolojik Dönüşüm
"Türkiye Yüzyılı Kapsamında Enerji ve Maden Alanlarında Cari Dengeyi Sağlamaya Yönelik Enerjide Katma Değerli Üretim ve Teknolojik Dönüşüm" çalıştayı 23-24 Şubat 2024 tarihinde Batman Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlendi.
Batman Üniversitesi Merkez Kampüsünde düzenlenen çalıştaya; Genel Başkan Vekilimiz Av. Cavit Tatlı, Batman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İdris Demir, Derneğimiz Enerji ve Maden İhtisas Çalışma Grubu Başkanı Mithat Cansız, Kamu ve Özel sektör yöneticileri ile STK temsilcileri ve öğrenciler katıldı.
Çalıştay Genel Başkan Vekilimiz Cavit Tatlının açılış konuşması ile başladı. Genel Başkan vekilimiz Türkiye’de Cari açığın azaltılması noktasında yapılacak olan bu çalıştayın özellikle Enerji alanında ihtisaslaşma araştırma üniversitesi olan Batman Üniversitesinde yapılmasının çok önemli olduğunu belirtti. Genel Başkan vekilimiz Çalıştaya katılım sağlayan Kamu ve Özel Sektör üst yöneticilerine ve enerji alanında çalışma yapan akademisyen hocalara ve emeği geçen herkese teşekkür ederek konuşmasını sonlandırdı.
Batman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İdris Demir konuşmasının başında, çalıştayın bir yıllık hazırlık sürecinin olduğunu ve hazırlanacak raporun ülkenin enerji politikasının geliştirilmesinde önemli bir kilometre taşı olacağını belirtti. Gabar'da yapılacak çalışmaların Türkiye'nin enerjiden kaynaklanan cari açığını azaltmada önemli rol oynayacağını, madenlerde yenilenebilir hidrokarbon temelli, ülkenin geleceğine ışık tutacak çalışmaları sistematik içerisinde, politika önerileriyle birlikte yürüteceklerini de ifade etti. Ayrıca çalıştaya gösterilen ilgiden duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
Ardından Enerji ve Maden İhtisas Çalışma Grubu Başkanımız Mithat Cansız, burada yaptığı sunum ve konuşmada, doğal gaz, petrol ve türevlerine verilen döviz miktarının ülkede oluşan cari açığın oluşmasında kaynaklı olduğunu belirtti. "Yıllık 20 milyar ton maden potansiyelimiz var" Yer altı madenlerinin önemine değinen Cansız, konuşmasına şöyle devam etti:
"Özellikle enerji ham maddelerinde yıllık 20 milyar ton gibi bir potansiyelimiz var. Ama her yıl 4-5 milyar dolar ithal kömüre para ödeyen bir ülkeyiz. Ortala 150-200 ton altın, özellikle son yıllarda 25-30 milyar dolar seviyesinde ödediğimiz bir emtiadır. Demirde yaklaşık 50-60 milyon ton gibi rezervimiz olmasın rağmen demir ve çelik sanayisinde rezerv ya da hammadde olarak yılda yaklaşık 1 milyar dolar kadarını ithal ediyoruz."
"90 elementin 77'si ülkemizde jeolojik olarak zuhur ediyor " Dünyada üretim ve ticarette konu alan 90 elementin 77'sinin Türkiye'de jeolojik olarak zuhur ettiğini ifade eden Cansız , "Her yıl dünyada en çok hurda demir ithal eden ülkeyiz ve bu neredeyse yılda 7-8 milyar dolar sadece hurdaya ithalat bedeli ödüyoruz. Bunları da gözettiğimizde demir, çelik, altın, kömür, bakır gibi ciddi bir şekilde cari açık verdiğimiz bir alan. Ama kromu cevher olarak sattığımızdan dolayı artıdayız. Bunlarla birlikte mermer, bor, soda külü gibi madenlerde yaklaşık 4 milyar dolar bizlere artısı var. Ülkemiz ortalamanın üstündedir. Dünyada üretim ve ticarete konu alan 90 elementin 77'si ülkemizde jeolojik olarak zuhur ediyor. Bunlardan belli kalemler olan mermer, bor, soda külü ve kromda dünya lideriyiz. Kamu, özel sektör ve STK iş birliğiler ve bilimsel metotlarla, stratejik bir metotla çalışmaktadır." ifadelerini kulandı. "Dünyada yeni yarış alanları değişti"Maden açılmalarında ülkeye kazandırılan kazanları ifade eden Cansız, "Şu an dünyanın yeni yarış alanı yenilenebilir enerji, dijitalleşme ve yapay zekâ dediğimiz alanlarda gizli ve bunlarda madene yayalı alanlardır. Ülkemizde 2000 yılına kadar altın üretimiz sıfır olarak gözükmekte iken 2000 yılından sonra yapılan çalışmalarda bu rakam şu ana kadar 42 tona çıkmış durumdadır. Bu şekilde yer altında atıl olarak bırakılan ve 100 tonu tamamlısıyla 7-8 milyar dolar olan bir kaynağı ekonomiye kazandırılmıştır." şeklinde konuştu.
Daha sonra çalıştayın müzakere masaları kısmına geçildi. 3 oturum halinde ve iki gün süren bu oturumlara 30 sektör temsilcisi ve akademisyen katılım sağladı. Alanında uzman kişiler kendilerine önceden bildirilen konu başlıklarında fikirlerini ve tecrübelerini paylaştılar.
Çalıştayın sonunda, katılımcıların katkılarıyla bir sonuç bildirgesi hazırlandı. Bildirgede, Türkiye'nin enerji ve maden alanlarında cari dengesini sağlamaya yönelik öneriler yer aldı.
"Türkiye Yüzyılı Kapsamında Enerjide Katma Değerli Üretim ve Teknolojik Dönüşüm Çalıştayı", Türkiye'nin enerji ve maden politikasının geliştirilmesinde önemli bir adım olarak değerlendirildi. Çalıştayda ortaya çıkan fikir ve önerilerin, Türkiye'nin enerjide dışa bağımlılığını azaltmada ve cari açığını kapatmada önemli rol oynaması bekleniyor. Sonuç raporu politika yapıcılara sunulmak üzere eser formatında hazırlanıp daha sonra ilgili paydaşlara derneğimiz aracılığı ile ulaştırılacaktır.